Farenjit, boğaz iltihabını tanımlayan genel isimdir. Boğazda ani başlayan yanma, yutkunmakla artan ağrı, ses kısıklığı, ateş, öksürük, boğazda uçuk seklinde kabarcıklar, iltihaplı dokular ve ağız kokusu gibi belirtiler ile ortaya çıkan farenjitin %90’ı viral nedenlerden kaynaklanırken çok az kısmı bakteriler nedeniyle oluşmaktadır. Özellikle 4-7 yaş arası çocuklarda sık görülen farenjit, bir yaşın altındakilerde nadiren görülürken, belirtileri hastalığın nedenlerine göre değişmektedir. Bakterilerin sebep olduğu farenjitte belirtiler genellikle daha ağır seyretmektedir. Çoğu farenjit vakası birkaç gün içinde kendiliğinden düzelir. Faranjit tedavisi daha çok belirtilere yöneliktir. Farenjit tedavisinde antibiyotikler ancak bakteriyel enfeksiyon kaynaklı boğaz ağrısı varsa kullanılır.

Farenjit, boğazın arka kısmında bulunan farenksin iltihaplanması durumudur. Geniz akıntısı, boğazda kızarma, kaşıntı ve yutma güçlüğüne neden olur. Boğaz kültürlerinden genellikle bir sonuç alınmaz ama bademcikler ve diğer dokular şişerek rahatsızlığa neden olurlar. Geniz akıntısı tedavi edildiğinde bu olay da ortadan kalkar. Ayrıca meslek hastalığı olarak, sesini çok ya da yüksek perdeden kullanması gereken insanlarda ya da tozlu ve kimyasal buharlara maruz ortamlarda çalışanlarda kronik boğaz ağrısı olabilir. Ayrıca reflühastalığı da benzer yakınmalara sebep olabilmektedir.
Farenjitin belirtileri
Akut farenjit belirtileri:

Boğaz ağrısı
Yutkunurken veya konuşurken zorlanma ve ağrı
Boyunda veya boğazda şişmiş, iltihaplı lenf bezleri
Bademciklerde şişme ve kızarıklık
Ses kısıklığı
Boğazın arkasında beyaz veya gri lekeler.
Kronik farenjit belirtileri

Boğazda rahatsızlık veya ağrı
Öksürük
Ses kısıklığı
Boğazda gıdıklanma ve kaşıntı
Boğaza takılmış bir şey hissi
Yutkunma güçlüğü
Şarkı söyleyen veya fazla konuşan kişilerde daha sık görülen ses yorgunluğu
Baş ağrısı
Ateş
Boğaz ağrısı, farenjitin karakteristik semptomudur ve – bazı durumlarda – tek semptom olabilir. Yaygın olarak, farenjit, soğuk algınlığı veya grip gibi altta yatan bir durumdan kaynaklanır. Bu durumda, bu saydığımız belirtilere ateş, öksürük veya burun akıntısı da eşlik edebilir.
Bebeklerde faranjit belirtileri
Aniden yükselen ateş, kusma, karın ağrısı gibi şikayetleri olan bebek bu sebeplerden huzursuzluk yaşar ve sürekli ağlar. Bu durumda doktorunuza başvurduğunuzda doktorunuz muayene ,boğaz testleri ve kültürü sonucu faranjit olduğunu anlayabilir. Beta faranjiti olan bir bebeğin üst damağında minik noktacıklar görülür.

 Bu muayeneden sonra boğaz testi ve kültürü ile tanı kesinleştirilir. Bu hastalığın kuluçka dönemi genellikle 3-5 gün arasıdır. Bu hastalık kuluçka döneminde bulaştırılır. Kuluçka dönemi bittikten sonra bulaştırma özelliği kalmaz.

Farenjitin nedenleri

Akut faranjit nedenleri:

Genellikle grip veya nezle gibi viral enfeksiyonlar sonucu oluşur.
Beta mikrobu, herpes mikrobu (uçuk virüsü), zona,  cinsel yolla bulaşan gonore (bel soğukluğu), difteri gibi daha nadir hastalıklar da akut farenjite neden olabilir.
Bu nedenle doktora başvurmadan uygulanan tedaviler hastalıkların bazı bulgularının gizlenmesine ve yanlış tedaviye sebep olabilmektedir.
Kronik faranjit nedenleri:

Sık geçirilen üst solunum yolu enfeksiyonları sonrasında,  kronik burun tıkanıklığı
Aşırı sigara ve alkol tüketimi
Kronik sinüzitlerde oluşan geniz akıntısı
Aşırı sıcak ve soğuk gıdaların sıkça tüketilmesi
Kuru ve kirli hava
Kronik diş ve diş eti enfeksiyonları
Sıkça yapılan tik şeklindeki boğaz temizleme alışkanlıkları
Kalabalık ortamlarda, yoğun klima kullanılan alanlarda çalışmak
Kirli havası olan kapalı alanlarda uzun süre çalışmak
Sesi yoğun ya da yüksek perdeden kullanmak akut veya kronik farenjite neden olabilir.
Ancak bunlar dışında frengi, verem, cüzzam ve bazı kronik romatizmal hastalıklar da kronik faranjite yol açabilmektedir. Bu sebeple farenjit belirtileri farkedildiğinde doğru teşhis ve tedavi için bir doktora muayene olmak gerekir.
Farenjit tedavisi
Çoğu farenjit vakası, bir hafta veya daha kısa sürede tedavi olmadan iyileşir. Antibiyotikler viral enfeksiyonların neden olduğu farenjit vakalarında yardımcı değildir. Bakteriyel enfeksiyon sonucu oluşan farenjit tedavisinde kullanılabilir. Farenjit çoğu zaman reçetesiz ürünler yardımıyla tedavi edilebilir.
Eğer farenjitiniz virüs kaynaklıysa belirtileri azaltmak ve kontrol altına almak için çeşitli evde uygulayabileceğiniz bir kaç tedavi yöntemi vardır:

Dehidrasyonu (sıvı kaybını) önlemek için bol miktarda sıvı içmek
Ilık et suyuna çorba içmek
Ilık tuzlu su ile gargara (8 bardak suya 1 çay kaşığı tuz)
Nem aygıtı kullanmak
Kendinizi daha iyi hissedene kadar dinlenmek

Ağrı ve ateş için, asetaminofen (Tylenol) veya ibuprofen (Advil) gibi reçetesiz ilaçlar kullanmak. Ayrıca boğaz pastilleri boğaz ağrısını ya da kaşıntısını rahatlatabilir.

Farenjitte antibiyotik tedavisi
Antibiyotikler viral farenjitlere karşı etkisizdir, ancak bakteriyel enfeksiyonu olanlar için reçete edilebilirler. Doktorlar, her zaman etkili olmadıkları ve yan etkilere neden olabildikleri için bakteriyel farenjit için antibiyotik reçete etmek konusunda isteksizdirler. Antibiyotik yazmadan önce “Centor kriterleri” olarak bilinen bir test kullanmak isteyebilirler. Bu testte şunlara bakılır:

Bademcikler üzerinde iltihap
Boyunda ağrılı veya hassas bezeler
Öksürük olmaması
Ateş
Bu belirtilerin üçü veya daha fazlası mevcutsa, antibiyotik reçete edilir. Ancak iki veya üç gün sonrasında eğer semptomlar ortadan kalkmamışsa veya daha da kötüye gitmişse kullanılmaya başlanması önerilir. Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezlerine (CDC) göre, amoksisilin ve penisilin, streptokok kaynaklı boğaz ağrısı için en sık reçete edilen antibiyotiklerdir.

Faranjite ne iyi gelir?

Günlük olarak 3-4 fincan kadar adaçayı içebilirsiniz. Adaçayının antiseptik özellikler göstermesi nedeniyle hızlı bir şekilde iyileşmeyi sağlar.
Faranjit hastalığı boğazda kaşınma ve kuruluğa neden olur. Bu nedenle bu hastalar uyumaya çalıştıklarında büyük sıkıntılar çekerler. Özellikle boğaz kuruluğu nedeniyle rahat uyuyamama sorunu oluşur. Hastanın baş ucunda bir bardak ılık su bulundurmak iyi olacaktır. Boğaz kuruluğu nedeniyle gece uyanan hasta ılık su içerek rahatlayabilir.
Faranjit hastalığı için diğer önemli bir öneri hastanın bol bol sıvı tüketmesidir. Bu konuda dikkat edilecek konu  tüketilecek sıvının soğuk yada sıcak olmaması, ılık olmasıdır. Bu öneri aslına bakılırsa genel anlamda boğaz hastalıklarına karşı önerilmektedir.

Faranjit bitkisel tedavi

Bal

Çaya karıştırılan veya kendi başına alınan bal, farenjit kaynaklı boğaz ağrısı tedavisinde sık kullanılan bir doğal ilaçtır. Bir çalışmada, balın gece öksürüklerini iyileştirmede, öksürüğü baskılayan diğer ilaçlara göre daha etkili olduğu bulunmuştur. Ayrıca bal etkili bir yara iyileştiricisidir. Boğazda oluşan yaraların iyileşmesini hızlandırabilir.
Tuzlu su
Ilık tuzlu su ile gargara yapmak boğaz ağrısını yatıştırmaya ve balgamı parçalamaya yardımcı olabilir. Ayrıca boğazdaki bakterileri öldürmeye yardım ettiği bilinmektedir. Bir bardak sıcak suya yarım çay kaşığı tuz koyup karıştırın. Her 3 saatte bir bu karışımla gargara yapabilirsiniz.

Papatya çayı

Papatya çayı doğal bir sakinleştiricidir. Genellikle anti-inflamatuar, antioksidan ve kanamayı durdurucu özellikleri için kullanılır. Yapılan bazı çalışmalar, papatya buharı solumanın, farenjit de dahil olmak üzere soğuk algınlığı semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabileceğini göstermiştir. Papatya çayı içmekde aynı faydayı sağlayabilir. Ayrıca, hastalığınızla savaşabilmeniz için bağışıklık sisteminizi güçlendirecektir.

 Karbonat

Tuzlu su gargaraları daha sık kullanılırken, tuzlu su ile karıştırılmış karbonat da farenjit belirtilerini ve boğaz ağrısını rahatlatmaya yardımcı olabilir. Bu karışımla gargara yapmak, bakterileri öldürüp maya ve mantarların büyümesini engelleyebilir. 1 bardak ılık suya, 1/4 çay kaşığı kabartma tozu ve 1/8 çay kaşığı tuzu koyun ve karıştırın. Bu karışımla her 3 saatte bir gargara yapın.
Kaygan karaağaç
Bu bitkinin içinde mukus benzeri bir madde bulunur. Bu yüzden bitkiyi su ile karıştırdığınızda, boğazı kaplayan ve rahatlatan kaygan bir jel elde edersiniz. 1 bardak kaynar suya Kabuğu toz haline getirilmiş kaygan karaağaç bitkisinden 1 ya da 2 çay kaşığı koyup karıştırın ve için. Ayrıca kaygan karaağaç pastillerinin de yardımı olabilir.

Farenjit hastaları için öneriler ve uyarılar

Çok soğuk ya da çok sıcak gıdalar tüketmeyin. Boğazda tahrişe neden olacağından, faranjitin iyileşmesini yavaşlatır.
Sıvı tüketimine ağırlık verin. Öğünlerde ılık çorbalara yer verilmelidir.
Ekşi, acı ve baharatlı besinler yemeyin.
Kahve, çay ve kola gibi asitli içeceklerden uzak durun.
Konuşurken yüksek sesle konuşmayın. Mümkün olduğunca düşük ses tonlarında konuşun. Bağırmak faranjit için oldukça zararlıdır..
Rahatsızlık boğazda kuruluğa ve kaşıntıya neden olduğundan, özellikle geceleri uykuyu rahat uyuyabilmek için, ılık su için.
Sigara içiyorsanız bırakın, içmiyorsanız da sigara içilen ortamlara girmeyin.
Kirli, tozlu ve kapalı ortamlarda bulunmayın.
Düzenli egzersiz yapın
Dengeli ve sağlıklı beslenin.
Kuru ortamlardan kaçının ve bulunduğunuz ortamı mümkün olduğu kadar nemli tutmaya çalışın.
Bademcik iltihabınız varsa mutlaka tedavi olun.

Hamilelikte farenjit tedavisi bebeğe zarar verir mi?

Hamilelik dönemi ilaç kullanımı için uygun bir dönem değildir. Bu nedenle hamilelik döneminde mecbur kalınmadığı takdirde ilaç kullanılmamalıdır. Kullanılan ilaçlar mutlaka doktor bilgisi dahilinde ve doktorun önerdiği dozlarda alınmalıdır. Anne adayının kullandığı ilaçlar plasenta yolu ile direkt bebeğe geçebileceğinden bebeğin gelişimi açısından riskli olabilir. Özellikle gebeliğin ilk üç ayı bebeğin organ gelişim zamanı olduğu için ilk üç aylık dönemde ilaç kullanımından kaçınılmalıdır.

 Farenjit ve ses kısıklığı

İyi bir ses oluşumu için akciğerlerin, ses tellerinin, ağız ve burun boşluklarının sağlıklı olması ve koordineli çalışabilmesi gerekmektedir. Bu yüzden ses kısıklığı bu belirttiğimiz bölgelerin herhangi birindeki rahatsızlıklara bağlı olarak ortaya çıkabilmektedir. Akciğerlerdeki kitleler, kronik akciğer hastalıkları, verem, ses tellerindeki kitleler, ses teli felçleri, ses teli iltihapları, burun tıkanıklığına yol açan kitleler, sinüzit ve nezle gibi iltihaplı durumlar ve faranjitler (yutak iltihabı) ses kısıklığına sebep olabilirler. Faranjitler akut ve kronik olarak ayrı hastalıklar olduklarından öncelikle hastalığın hangi faranjit grubundan olduğu anlaşılmaya çalışılmalıdır.